Parlementaire vraag nr. 550 van mevrouw Barbara Pas van 28.09.2015

Kamer, Vragen en Antwoorden, 2015-2016, QRVA 54/057 dd. 11.01.2016, blz. 45

Uitbetaling van pensioenen in het buitenland. - Dubbelbelastingverdragen

VRAAG (van mevrouw Pas)

Steeds meer gepensioneerde medeburgers, belastingplichtigen dus, gaan in het buitenland wonen en/of verplaatsen hun woonplaats naar het buitenland. Een trend die ook merkbaar is in onze buurlanden trouwens. De vraag is dan natuurlijk of België de pensioenen kan blijven belasten. Ondertussen werd ook een aantal dubbelbelastingverdragen (DBV's) afgesloten, waardoor de pensioenen belast worden in de woonstaat, waardoor België inkomsten verliest en waarschijnlijk echter ook inkomsten genereert.

1. Hoeveel belastingplichtigen hebben, per jaar, tijdens de laatste vijf jaren hun woonplaats overgebracht naar het buitenland?

2. Kan u een inzicht verschaffen over welke landen het dan concreet gaat?

a) Welke EU-lidstaten?

b) Welke niet EU-lidstaten?

3. Met hoeveel landen sloot België ondertussen een DBV af?

a) Met hoeveel en met welke landen van de Europese Unie?

b) Met hoeveel en met welke landen buiten de Europese Unie?

4. Een belangrijk gegeven in de afhandeling van de fiscaliteit bij uitkering van pensioenen is blijkbaar het woonplaatsattest. Maar zelfs dan heeft het oorspronkelijk land middels de zogenaamde tiebreaker rule het recht om de uitbetaling in de woonstaat te betwisten. In hoeveel gevallen heeft België deze procedure ingeroepen? Kan u een overzicht geven van de laatste drie jaren?

5. a) Hoeveel belastinginkomsten verliest België door deze DBV's?

b) Hoeveel nieuwe belastinginkomsten worden door deze DBV's gegenereerd?

c) Kan u een schatting overmaken over de jaren 2010, 2011, 2012 en 2013? Zijn er al schattingen voor 2014?

ANTWOORD (van de Minister van Financiën)

1 en 2. De vragen 1 en 2 moeten aan de minister van Binnenlandse Zaken worden gesteld die bevoegd is voor het Rijksregister.

3. Sinds 2010 heeft België dubbelbelastingverdragen gesloten met: - Macedonië (2010), - Uruguay (2013), - Noorwegen (2014) en - Rusland (2015). De dubbelbelastingverdragen met Macedonië, Noorwegen en Rusland moeten bestaande verdragen vervangen. Met Uruguay was er nog geen vorig verdrag. België heeft in 2014 ook een Protocol gesloten tot wijziging van het Belgisch-Poolse Verdrag van 20 augustus 2001 en een Avenant bij het Belgisch-Zwitserse Verdrag van 28 augustus 1978. Er is nog geen enkel van die verdragen in werking getreden. Al die verdragen stellen de bronstaat in de mogelijkheid om de privépensioenen te belasten, hetgeen overeenstemt met het Belgische verdragsbeleid. Op grond van de Overeenkomst met Uruguay en van het Protocol bij het Belgisch-Poolse Verdrag wordt de belasting die de bronstaat mag heffen evenwel beperkt tot 10 % van het brutobedrag van de pensioenen. Inzake de overheidspensioenen volgen de door België gesloten verdragen het OESO-model, dat een uitsluitende heffingsbevoegdheid toekent aan de Staat die de pensioenen betaalt, behalve wanneer de gerechtigde een inwoner van de andere Staat is die de nationaliteit van die andere Staat heeft. Het recente Avenant bij het Belgisch-Zwitserse Verdrag maakt de privépensioenen en de overheidspensioenen belastbaar in de bronstaat en voorziet niet in een op nationaliteit gebaseerde uitzondering. In de loop van de laatste vijf jaren heeft België bovendien een aantal andere Protocollen gesloten tot wijziging van bestaande verdragen, maar die Protocollen wijzigen niets aan de regels die van toepassing zijn op de pensioenen. Alle door België gesloten dubbelbelastingverdragen en de protocollen of avenanten tot wijziging van die verdragen zijn terug te vinden op de website van de FOD Financiën: http://financien.belgium.be/nl/particulieren/internationaal/internationale_akkoorden.

4. De tiebreaker rule, zoals opgenomen in artikel 4 van de door België gesloten dubbelbelastingverdragen, heeft tot doel om bij een woonplaatsconflict te bepalen in welk van de beide verdragsluitende staten een bepaalde persoon inwoner is in de zin van het betrokken dubbelbelastingverdrag. Ik wil er wel op wijzen dat het begrip "inwoner" in de zin van de dubbelbelastingverdragen uitsluitend dient om te bepalen welk land heffingsbevoegd is over de betrokken inkomsten. De tiebreaker rule wordt bijgevolg alleen ingeroepen als zowel België als de andere Staat, op basis van hun interne wetgeving, een persoon als inwoner van België respectievelijk de andere Staat beschouwen. In dit geval treedt er een woonplaatsconflict op, waarbij de tiebreaker rule uitsluitsel kan geven over welk land als woonstaat, in de zin van het dubbelbelastingverdrag, moet beschouwd worden. In tegenstelling tot wat het geacht lid dan ook vooropstelt, wordt de tiebreaker rule niet gebruikt om de uitbetaling in de woonstaat te betwisten, maar wordt hij uitsluitend gebruikt om woonplaatsconflicten in de zin van de dubbelbelastingverdragen op te lossen. Deze tiebreaker rule wordt door België dan ook uitsluitend toegepast in gevallen dat er een dubbele belasting ontstaat, omdat een persoon zowel door België als door een andere verdragsluitende staat als inwoner beschouwd wordt. Er wordt echter geen statistische informatie ingezameld over het feit of en hoeveel de tiebreaker rule wordt toegepast. 5. Mijn administratie beschikt niet over de gegevens die nodig zijn om op die vraag te antwoorden. Ik wil het geachte lid evenwel wijzen op het feit dat een dubbelbelastingverdrag niet tot doel heeft om fiscale ontvangsten voort te brengen. In het kader van dergelijk verdrag ziet elk van de overeenkomstsluitende Staten af van een deel van de heffingsbevoegdheid waarover ze op grond van hun nationaal recht beschikken, teneinde dubbele belasting weg te werken en hun economische betrekkingen en de wederzijdse investeringen te bevorderen.