Commentaar van art. 340, WIB 92 (bijwerking)

Bijwerkingen van 01.01.2010

TITEL VII: VESTIGING EN INVORDERING VAN DE BELASTINGEN

HOOFDSTUK IV: BEWIJSMIDDELEN VAN DE ADMINISTRATIE

Artikel 340, WIB 92

INHOUDSTAFEL

VII. DE PROCESSEN-VERBAAL VAN DE AMBTENAREN VAN DE FEDERALE OVERHEIDSDIENST FINANCIEN

A. Algemeen

340/75-77

B. Bewijsmiddel

340/78

C. Het proces-verbaal

340/79-101

1. Begrip proces-verbaal

340/79-81

2. De vaststellingen moeten gedaan zijn door bevoegde ambtenaren van de Federale Overheidsdienst Financiën

340/82-84

3. Vorm en inhoud van het proces-verbaal

340/85-99

a) Het proces-verbaal moet geschreven zijn

340/86-88

b) Verplichte vermeldingen in het proces-verbaal

340/89-99

Aard van de akte

340/89

Coördinaten van de verbalisant vermelden

340/90-91

Coördinaten van de geverbaliseerde

340/92

Een beschrijving van de gedane vaststellingen

340/93-94

Bijzonder geval: het getuigenis

340/95

Het proces-verbaal moet gedateerd zijn

340/96

Het proces-verbaal moet ondertekend worden door de verbalisant(en)

340/97

Het proces-verbaal dient de taalwetgeving na te leven

340/98-99

4. Termijn van opstelling van het proces-verbaal

340/100

5. Aanvullend proces-verbaal

340/101

D. Redenen van nietigheid

340/102-111

1. Redenen van absolute nietigheid

340/102-105

a) overschrijding van bevoegdheid

340/102-104

b) geen eerbiediging van de taalwetgeving

340/105

2. Redenen van relatieve nietigheid

340/106-111

a) overschrijding van bevoegdheid

340/106-107

b) onleesbare vermeldingen, doorhalingen, overschrijvingen, …

340/108

c) onnauwkeurigheid van de gedane vaststellingen

340/109

d) niet-gedateerd proces-verbaal

340/110

e) afwezigheid van handtekening

340/111

E. Bewijskracht van het proces-verbaal

340/112-114

F. Tegenbewijs

340/115-117

G. Waarde van het proces-verbaal inzake IB en btw

340/118-120

Artikel 340, WIB 92

VII. DE PROCESSEN-VERBAAL VAN DE AMBTENAREN VAN DE FEDERALE OVERHEIDSDIENST FINANCIEN

A. Algemeen

Nummer 340/75

Wat de vestiging van een proces–verbaal betreft en naar gelang van de fiscale aangelegenheid was de inhoud van het proces-verbaal en de daaraan verbonden bewijskracht niet identiek (Memorie van toelichting, Parl. stukken, Kamer, sessie 2009-2010, nr. 52-2278/016, p. 8).

Inderdaad, inzake directe belastingen, konden de processen-verbaal enkel opgesteld worden om inbreuken op te sporen en hadden zij geen bijzondere bewijskracht. Deze processen-verbaal golden

slechts als eenvoudige inlichtingen die, desgevallend, konden dienen als basis voor een vermoeden dat ter beoordeling aan de rechter wordt overgelaten (Memorie van toelichting, Parl. stukken, Kamer, sessie 2009-2010, nr. 52-2278/001, p. 72).

Art. 340, WIB 92, gewijzigd door art. 135 van de Programmawet van 23 december 2009 (BS 30.12.2009, ed. 1) maakt het mogelijk om enerzijds uiteenlopende praktijken te vermijden en anderzijds de bewijsmiddelen voor de ambtenaren van de belastingadministratie te harmoniseren (Memorie van toelichting, Parl. stukken, Kamer, sessie 2009-2010, nr. 52-2278/001, p. 74).

Nummer 340/76

Zo heeft de wetgever, vanuit de bezorgdheid naar administratieve vereenvoudiging, het wenselijk geacht dat iedere administratie bij de uitoefening van haar taken over dezelfde bewijsmiddelen zou beschikken, zonder dat enig onderscheid hoeft te worden gemaakt al naar gelang zijn onderzoek betrekking heeft op een procedure inzake inkomstenbelastingen of inzake btw dan wel op beide materies samen (Memorie van toelichting, Parl. stukken, Kamer, sessie 2009-2010, nr. 52-2278/001, p. 73).

Nummer 340/77

Met de processen-verbaal van de ambtenaren van de Federale Overheidsdienst Financiën beschikt de administratie van de directe belastingen over een bewijsmiddel waarvan een vermoeden van juistheid uitgaat.

Deze processen-verbaal hebben bewijskracht tot bewijs van het tegendeel.

De vorm en de inhoud van het proces-verbaal inzake directe belastingen alsook de bewijskracht die ervan uitgaat zijn gelijk aan het proces-verbaal inzake indirecte belastingen.

Een proces-verbaal is geldig indien het de naam, de hoedanigheid en de handtekening van de ambtenaar van de FOD Financiën vermeldt die hiertoe bevoegd is evenals de datum en de nauwkeurige en uitvoerige beschrijving van de gedane vaststellingen (Memorie van toelichting, Parl. stukken, Kamer, sessie 2009-2010, nr. 52-2278/001, p. 72).

B. Bewijsmiddel

Nummer 340/78

Het proces-verbaal als bewijsmiddel, wordt gebruikt om het bestaan en het bedrag van de belastingschuld vast te stellen maar ook in het kader van de opsporing naar inbreuken. Ingevolge het nieuwe art. 315ter, WIB 92, ingevoegd door art. 24 van de wet van 21.12.2013 (BS 31.12.2013 – Ed. 2), dient voortaan ook een proces-verbaal te worden opgesteld wanneer de boeken en bescheiden van de belastingplichtige door de ambtenaar worden meegenomen.

C. Het proces-verbaal

1. Begrip proces-verbaal

Nummer 340/79

Het proces-verbaal is een akte waarin een ambtenaar van de Federale Overheidsdienst Financiën

inzonderheid zijn opzoekingen, de verkregen inlichtingen, de materiële vaststellingen van bepaalde feiten en de aan hem afgelegde verklaringen optekent (Memorie van toelichting, Parl. stukken, Kamer, sessie 2009-2010, nr. 52-2278/001, p. 72).

Nummer 340/80

Het proces-verbaal is vooral nuttig voor het vaststellen van feiten en inbreuken die een vluchtig karakter hebben, zoals het aantal personeelsleden, het vervoeren van een goed, het laden of lossen van een goed, de weigering boeken of bescheiden voor te leggen of inlichtingen te verstrekken (Memorie van toelichting, Parl. stukken, Kamer, sessie 2009-2010, nr. 52-2278/001, p.73).

Nummer 340/81

Ook mondelinge of geschreven verklaringen van de belastingplichtige of getuigenverklaringen kunnen worden opgenomen in een proces-verbaal (Memorie van toelichting, Parl. stukken, Kamer, sessie 2009-2010, nr. 52-2278/001, p. 73).

2. De vaststellingen moeten gedaan zijn door de bevoegde ambtenaren van de Federale Overheidsdienst Financiën.

Nummer 340/82

Alleen personen die daartoe de nodige hoedanigheid hebben en die bevoegd zijn voor wat de aard van de gedane vaststellingen betreft, kunnen processen-verbaal opmaken.

Ambtenaren van financiën, ongeacht de graad, die op het ogenblik van de vaststellingen en van het opstellen van het proces-verbaal regelmatig benoemd en in dienst zijn en die de eed van het rijkspersoneel hebben afgelegd, zijn bevoegd.

Nummer 340/83

De gepensioneerde, ontslagen, in disponibiliteit gestelde, geschorste of uit het ambt ontheven ambtenaren hebben niet de bevoegdheid om vaststellingen te doen en/of een proces-verbaal op te stellen.

Niet-beëdigde (vb. stagiairs) of contractuele ambtenaren moeten, om een proces-verbaal te kunnen opstellen bij het uitvoeren van een controleopdracht, in het bezit zijn van een schriftelijke opdracht van hun dienstchef (PV nr. 828 van Mevr. Pieters, 7.6.2005, Vragen en Antwoorden, Kamer, 2005-2006, nr. 118, blz. 22906 - FisconetPlus).

Nummer 340/84

In principe zijn ambtenaren van de Federale Overheidsdienst Financiën in gans het land bevoegd om een proces-verbaal op te maken zowel van materiële vaststellingen als van verklaringen van personen.

3. Vorm en inhoud van het proces-verbaal

Nummer 340/85

Het proces-verbaal is aan geen enkele bijzondere vormregel onderworpen. Opdat het zijn specifieke bewijskracht zou hebben, dient het proces-verbaal bepaalde vermeldingen te bevatten en moet het aan bepaalde voorwaarden voldoen.

a) Het proces-verbaal moet geschreven zijn

Nummer 340/86

Het proces-verbaal moet geschreven zijn. De materiële opmaak en het gebruikt procédé, ongeacht wat het is (handschrift, machineschrift, geschreven met de hulp van informatica, …), hebben geen weerslag op de geldigheid van het proces-verbaal. Het proces-verbaal moet niet noodzakelijk opgemaakt worden door de verbalisant(en).

Indien het meerder pagina’s en/of bijlagen omvat, zullen de pagina’s en bijlagen worden genummerd en zal het document melding maken van het aantal pagina’s en van de bijlagen.

Nummer 340/87

Onleesbare vermeldingen, afkortingen, het tussen de lijnen schrijven, overschrijvingen, doorhalingen en niet-goedgekeurde wijzigingen moeten vermeden worden om te voorkomen dat schade berokkend wordt aan de bewijskracht en de aard zelf, van het proces-verbaal.

Om een verbetering of een schrapping uit te voeren, moet de te verbeteren of te schrappen tekst

derwijze doorgehaald zijn dat hij leesbaar blijft en de juiste tekst dient in de rand geschreven te worden, gevolgd door de paraaf van de verbalisant.

Nummer 340/88

De kopie van een akte wordt door de rechtspraak eveneens als geldig beschouwd voor zover alle

vermeldingen en vereiste voorwaarden verenigd zijn opdat er sprake is van een proces-verbaal (Cass., 21.06.1978, Pas. 1978, I, p. 1195).

b) Verplichte vermeldingen in het proces-verbaal

Aard van de akte

Nummer 340/89

Om alle dubbelzinnigheid te vermijden, is het aan te bevelen dat het proces-verbaal de

vermelding van zijn aard draagt, opdat zijn bestemmeling de bijzondere bewijswaarde die eraan

verbonden is niet zou miskennen.

Coördinaten van de verbalisant vermelden

Nummer 340/90

De verbalisant vermeldt zijn naam en voornaam zoals ze voorkomen op zijn aanstellingsbewijs of in zijn dienstopdracht, het volledige adres van zijn administratieve standplaats en zijn hoedanigheid van "ambtenaar van de Federale Overheid Financiën".

De vermelding van de graad van de ambtenaar is niet vereist. In elk geval, indien deze vermeld wordt (wat wordt aanbevolen), is het de statutaire graad zoals vermeld op het aanstellingsbewijs.

De verbalisant moet in het proces-verbaal eveneens de verklaring opnemen dat hij aan de betrokkene melding heeft gedaan van zijn naam, voornaam, hoedanigheid en administratieve standplaats.

Nummer 340/91

Indien op het moment van de opstelling van het proces-verbaal, de verbalisant verbonden is aan een andere dienst dan op het moment van de vaststellingen, vermeldt hij eveneens zijn nieuwe administratieve verblijfplaats in het proces-verbaal.

Coördinaten van de geverbaliseerde

Nummer 340/92

De coördinaten (naam, voornaam, adres, beroep en functie) van de geverbaliseerde perso(o)n(en) en van de getuige(n) alsook de plaats, de datum en indien nodig het uur van de gemaakte vaststellingen en een precieze en gedetailleerde beschrijving ervan moeten in het proces-verbaal vermeld staan.

De hoedanigheid van de personen waarvan de verklaringen zijn opgetekend, moet duidelijk vermeld zijn (bestuurder, vennoot, commercieel directeur, medewerkende echtgenoot, bediende, …) of hun band met de vastgestelde zaak (leverancier, cliënt …).

Een beschrijving van de gedane vaststellingen

Nummer 340/93

Behalve de omstandigheden, plaatsen en ogenblikken van vaststellingen, past het ook om de handelingen die de verbalisant(en) verklaart (verklaren) gesteld te hebben, om de feiten waarvan hij (zij) verklaart (verklaren) getuige geweest te zijn, te vermelden, dit wil zeggen wat hij (zij) heeft (hebben) gezien, gehoord of anders waargenomen, de stukken die zijn voorgelegd, de gegevens die hij (zij) heeft (hebben) ontdekt in de stukken die hem (hen) werden voorgelegd, de verklaringen die hij (zij) gedaan of ingewonnen heeft (hebben) bij de belastingplichtige of bij derden, …

De door de verbalisant(en) gestelde vragen alsook de door de geverbaliseerd(n) verstrekte antwoorden dienen letterlijk in het proces-verbaal opgenomen te worden.

Het proces-verbaal zal ook vermelden dat de verbalisant(en) persoonlijk de weergegeven feiten en

verklaringen heeft (hebben) vastgesteld en ingewonnen.

Nummer 340/94

Het proces-verbaal moet de vastgestelde feiten met de grootste nauwkeurigheid vermelden en volledig aan de werkelijkheid beantwoorden.

Bijvoorbeeld:

- Op vraag van de taxatieagent om bepaalde documenten voor te leggen, antwoordt de belastingplichtige dat deze vernietigd zijn.

De ambtenaar zal in het proces-verbaal moeten opnemen dat de documenten hem niet

voorgelegd zijn (materieel feit) en dat de stukken, volgens de verklaringen van de belastingplichtige, vernietigd zijn.

De ambtenaar kan in het proces-verbaal niet schrijven dat de documenten vernietigd zijn

voorzover hij het zelf niet heeft kunnen vaststellen.

- Een ambtenaar die gezien heeft dat bladen van een ontvangstenboek zijn weggescheurd, kan het

vermelden in zijn proces-verbaal (materieel feit dat hij persoonlijk vastgesteld heeft).

- Als de ambtenaar de inventaris van een stock van een onderneming verifieert, dienen de datum

en het uur van de vaststelling duidelijk vermeld te worden. Alle elementen van de stock die geverifieerd zijn geweest, dienen opgenomen te worden met hun nauwkeurige referentie. Hun aantal dient persoonlijk vastgesteld te worden door de ambtenaar (fysieke telling).

- Facturen moeten geïdentificeerd worden door hun nummer en datum. In geval van vermelding

van hun inhoud, is het de exacte omschrijving die op het document staat die moet opgenomen worden in het proces-verbaal en niet de gegevens die de factuur geacht wordt weer te geven.

- Indien een ambtenaar een controle uitvoert op basis van afschriften van uitgaande facturen,

wordt aangeraden dit feit te vermelden in het proces-verbaal.

Bijzonder geval: het getuigenis

Nummer 340/95

De getuigenissen en verklaringen moeten tekstueel weergegeven worden. In dit opzicht, past het in het bijzonder voorzichtig te zijn op het ogenblik van hun overschrijving. In het geval, waarin in het proces-verbaal enkel de essentie van de verklaringen in de bewoordingen van de verbaliserende ambtenaar weergegeven wordt, zal dit op ondubbelzinnige wijze moeten verduidelijkt worden.

Men mag de weergave van de woorden gezegd of verzameld bij de belastingplichtige of bij derden niet verwarren met de procedure van getuigenverhoor zoals bepaald in de art. 325 en 326, WIB 92.

In het kader van het proces-verbaal, is enkel de echtheid van de verzamelde verklaringen gedekt door de bewijskracht verbonden aan het proces-verbaal en niet hun waarachtigheid. De belastingplichtige zal het tegenbewijs kunnen leveren naar recht en feit.

In het kader van de procedure van getuigenverhoor, het getuigenis dat voorafgegaan wordt door de eed voorzien in art. 934, GW, is de waarachtigheid zelf van de ingezamelde woorden bewijs tot bewijs van het tegendeel. Het tegenbewijs is rechtens toegelaten.

Het proces-verbaal moet gedateerd zijn

Nummer 340/96

De in het proces-verbaal op te nemen datum is de datum van opstelling van het proces-verbaal.

Principe

Aangezien er geen wettelijke termijn bestaat voor het opstellen van een proces-verbaal, kan dit in principe, opgesteld worden zolang de termijn voor de vestiging van de belasting niet verjaard is.

Het moet in ieder geval binnen een redelijke termijn opgesteld worden, te beoordelen in functie van de feitelijke omstandigheden (zie 340/100).

Uitzondering

Wat het proces-verbaal van retentie bedoeld in art. 315ter, WIB92, betreft dient een afschrift ervan binnen de vijf werkdagen volgend op de retentie aan de belastingplichtige worden uitgereikt. Bijgevolg dient het proces-verbaal van retentie binnen dit tijdsbestek te worden opgesteld (zie ook 340/100).

Het proces-verbaal moet ondertekend worden door de verbalisant(en)

Nummer 340/97

De handtekening van de verbalisant(en) is een substantiële vereiste van de geldigheid van het procesverbaal.

Het proces-verbaal dient de taalwetgeving na te leven

Nummer 340/98

De te gebruiken taal voor het opmaken van het proces-verbaal wordt bepaald door de gecoördineerde wetten van 18 juli 1966 op het gebruik der talen in bestuurszaken.

Het proces-verbaal moet in één taal worden opgesteld.

Nummer 340/99

De administratie is er niet toe gehouden een vertaling bij te voegen als ze het proces-verbaal in een ander taalgebied betekent of als de belastingplichtige het vraagt, behalve in het geval wanneer het uitdrukkelijk bepaald is door de wet van 18 juli 1966.

4. Termijn van opstelling van het proces-verbaal

Nummer 340/100

Behalve voor het proces-verbaal van retentie (art. 315ter, WIB92) voorziet (zie 340/96) geen andere wettelijke bepaling dat het proces-verbaal moet opgesteld zijn binnen een zekere termijn.

Zo in principe, het proces-verbaal opgesteld kan worden zolang de aanslagtermijnen niet verjaard zijn, is het toch aan te bevelen om het zo snel mogelijk na de vaststelling van de feiten op te stellen.

De hoven en rechtbanken hebben echter geoordeeld dat de processen-verbaal die verschillende maanden, jaren na de uitgevoerde vaststellingen hun bewijskracht verliezen om reden dat de rechten van verdediging geschonden zijn omdat de belastingplichtige zich in de onmogelijkheid bevindt het tegenbewijs te leveren (Gent, arrest G06/3, 02.05.2006, FisconetPlus; Rb Hasselt, zaak 05/2443/A, 12.09.2007, FisconetPlus; Rb. Gent, nr. A.R. 03/802/A, 16.02.2005, FisconetPlus).

5. Aanvullend proces-verbaal

Nummer 340/101

Een eerder opgemaakt proces-verbaal kan worden aangevuld, verduidelijkt of genuanceerd aan de hand van een aanvullend proces-verbaal. Tot weerlegging van de als tegenbewijs aangevoerde middelen kan de verbalisant, bijvoorbeeld in een aanvullend proces-verbaal, bewijzen bijbrengen om de vaststellingen en feiten van het eerste proces-verbaal te preciseren of te vervolledigen, zelfs op grond van vaststellingen die na de opstelling van dat proces-verbaal gedaan zijn (en ongeacht het feit dat reeds een geding aan de gang zou zijn) (Memorie van toelichting, Parl. stukken, Kamer, sessie 2009-2010, nr. 52- 2278/001, p. 73).

Zuiver materiële vergissingen die tijdig ontdekt worden kunnen ook in een aanvullend proces-verbaal verbeterd worden.

D. Redenen van nietigheid

1. Redenen van absolute nietigheid

a) overschrijding van bevoegdheid

Nummer 340/102

Daar de bevoegdheidsregels van openbare orde zijn, zijn de vaststellingen door een niet bevoegd

persoon nietig.

Nummer 340/103

Als een ambtenaar buiten zijn wettelijke bevoegdheid handelt, is het proces-verbaal volledig nietig en kan het zelfs niet gelden als eenvoudige inlichting omdat de vaststellingen op zich onregelmatig zijn.

Dit zal bijvoorbeeld het geval zijn indien de verbaliserende ambtenaar binnengedrongen is in de

gebouwen of lokalen zonder toestemming van de politierechter (art. 319, 2e lid, WIB 92) om vast te stellen dat daar activiteiten zijn uitgevoerd of dat hij vaststellingen gedaan heeft tengevolge van het onderzoek van de boeken en bescheiden die hij zonder toestemming van de belastingplichtige had meegenomen (art. 315, WIB 92), diefstal van documenten, bedreigingen van een persoon, inbraak in een gebouw, enz.

Nummer 340/104

In de mate waarin de bestemmeling zich niet kan vergissen over de aard van de akte, tast een document zonder de hoofding "proces-verbaal" de geldigheid ervan niet aan en bewaart ze haar bijzondere bewijskracht.

Indien de coördinaten van de verbalisant(en) niet zijn weergegeven, is het proces-verbaal nietig omdat de afwezigheid van deze vermeldingen niet toelaat te bepalen of de verbalisant(en) heeft (hebben) gehandeld binnen zijn (hun) bevoegdheid (heden).

b) geen eerbiediging van de taalwetgeving

Nummer 340/105

De processen-verbaal die opgesteld zijn in een andere taal dan deze voorgeschreven door de wet en de tweetalige processen-verbaal zijn absoluut nietig. Zij hebben geen enkele bewijswaarde en kunnen niet dienen als eenvoudige inlichtingen.

Evenwel wordt een proces-verbaal niet beschouwd als tweetalig wanneer er verklaringen in vermeld staan in de taal waarin ze gedaan werden.

2. Redenen van relatieve nietigheid

a) overschrijding van bevoegdheid

Nummer 340/106

Als het proces-verbaal betrekking heeft op een vaststelling die op zich niet onregelmatig is, zal de akte geen bijzondere bewijskracht hebben maar gelden als eenvoudige inlichting (bijvoorbeeld indien de vaststelling weergegeven in het proces-verbaal gedaan is op een ogenblik waarop de verbalisant (en) niet de hoedanigheid meer bezit(ten) van staatsambtenaar (bv. gepensioneerde ambtenaar, ontslagen).

Nummer 340/107

Wanneer het proces-verbaal verschillende vaststellingen bevat waarvan bepaalde geen deel uitmaken van de bevoegdheid van de verbaliserende ambtenaar, zoals feiten die een misdrijf volgens gemeen recht uitmaken (bv. beledigingen, vrijwillige beschadiging van het persoonlijk voertuig), wordt het procesverbaal als gemengd aangemerkt. Een dergelijk proces-verbaal bezit volledige bewijskracht wat de vaststellingen betreft waarvoor de verbaliserende ambtenaar bevoegdheid heeft en geldt ten opzichte van de andere vaststellingen, als eenvoudige inlichting.

b) onleesbare vermeldingen, doorhalingen, overschrijvingen, …

Nummer 340/108

Alle onleesbare vermeldingen, doorhalingen, niet goedgekeurde wijzigingen, enz. (zie 340/84) worden als niet bestaande beschouwd en hebben bijgevolg geen enkele bewijskracht.

c) onnauwkeurigheid van de gedane vaststellingen

Nummer 340/109

Indien een regelmatig proces-verbaal onduidelijke, twijfelachtige of duidelijk tegengestelde gegevens bevat, kan geen wettelijke bewijskracht verbonden zijn aan deze gegevens. Evenwel behouden de andere vaststellingen die voorkomen in het proces-verbaal hun volle bewijskracht.

Hetzelfde geldt wanneer twee of meerdere regelmatige processen-verbaal gegevens bevatten die ze tegenstrijdig maken.

d) niet-gedateerd proces-verbaal

Nummer 340/110

Geen enkele wettekst bepaalt dat het proces-verbaal nietig is bij het ontbreken van de datum.

e) afwezigheid van handtekening

Nummer 340/111

Bij afwezigheid van handtekening van de verbalisant(en), is de opgestelde akte geen proces-verbaal en zal het bijgevolg geen bijzondere bewijskracht hebben. Het kan evenwel als eenvoudige inlichting gelden.

De ondertekening(en) a posteriori dekt (dekken) de nietigheid van het proces-verbaal niet.

E. Bewijskracht van het proces-verbaal

Nummer 340/112

De bewijskracht van het proces-verbaal strekt zich uit tot alle handelingen die de verbalisanten verklaren gesteld te hebben en alle feiten waarvan zij verklaren getuige te zijn geweest, inzonderheid, hetgeen ze ontdekt hebben in de hun overgelegde stukken, tot de verklaringen die zij afgelegd of ingewonnen hebben en, meer algemeen, tot al wat zij gezien, gehoord of anders waargenomen hebben, zolang de vaststellingen binnen het kader van hun opdracht blijven (Memorie van toelichting, Parl. stukken, Kamer, sessie 2009-2010, nr. 52-2278/001, p. 73).

Nummer 340/113

De bewijskracht van het proces-verbaal geldt niet voor de gevolgtrekkingen die de verbalisanten afleiden uit hun vaststellingen: deze gevolgtrekkingen blijven aan de controle der rechtbanken onderworpen zoals alle andere gevolgtrekkingen. (Memorie van toelichting, Parl. stukken, Kamer, sessie 2009-2010, nr. 52-2278/001, p. 73).

Nummer 340/114

De bijzondere bewijswaarde van het proces-verbaal geldt inzake getuigenissen en afgelegde verklaringen slechts voor het materiële ervan, niet voor de waarachtigheid (zie 340/95).

F. Tegenbewijs

Nummer 340/115

Het proces-verbaal levert bewijs op van de waarachtigheid en de juistheid van de ingewonnen

inlichtingen, zolang de belastingplichtige niet heeft aangetoond dat deze onjuist of onwaar zijn (Memorie van toelichting, Parl. stukken, Kamer, sessie 2009-2010, nr. 52-2278/001, p. 73).

Nummer 340/116

Het is de belastingplichtige die het tegenbewijs moet leveren. Enkel positieve en controleerbare

gegevens, kunnen de bewijskracht van een proces-verbaal aantasten (Memorie van toelichting, Parl. stukken, Kamer, sessie 2009-2010, nr. 52-2278/001, p. 73).

Loutere beweringen of ontkenningen zijn niet voldoende (ibidem).

Nummer 340/117

De wet legt de administratie niet op dat het proces-verbaal, éénmaal het is opgesteld, wordt meegedeeld aan de belastingplichtige.

Deze mededeling is vereist wanneer de administratie de in het proces-verbaal opgenomen elementen wil gebruiken, in welk stadium van de procedure ook en tot welk doel ook: onderzoeken met betrekking tot elementen die bijdragen tot het vaststellen van het bestaan en het bedrag van de belastingschuld, het voornemen om een administratieve boete op te leggen, enz.

G. Waarde van het proces-verbaal inzake IB en btw

Nummer 340/118

Zowel de ambtenaren bevoegd inzake inkomstenbelastingen als de ambtenaren bevoegd voor de btw, zijn bevoegd om processen-verbaal op te stellen.

Elke administratie beschikt in de uitvoering van zijn opdracht over dezelfde bewijsmiddelen, zonder dat in casu een onderscheid moet worden gemaakt naargelang de vaststellingen een procedure inzake inkomstenbelastingen of inzake btw of de twee materies tegelijkertijd betreft.

Nummer 340/119

Het proces-verbaal heeft voortaan inzake directe belastingen bewijskracht tot bewijs van het tegendeel en dit ongeacht de administratie van oorsprong van de ambtenaar die de vaststellingen heeft gedaan.

Bijgevolg, zal het proces-verbaal opgesteld door een btw ambtenaar (of door een ambtenaar van een andere administratie) bewijskracht hebben inzake inkomstenbelastingen, tot bewijs van het tegendeel en zal het gebruikt worden als bewijsmiddel krachtens art. 340, 1e lid, WIB 92.

Nummer 340/120

Anderzijds zullen, zoals voorheen, de door een ambtenaar van de directe belastingen gedane vaststellingen inzake btw die opgetekend zijn in een proces-verbaal evenzeer bewijskracht hebben inzake btw tot bewijs van het tegendeel in toepassing van art. 59, § 1, Btw–Wetboek.