Commentaar van art. 436, WIB 92

Art. 436, WIB 92

I. WETTEKST

Nummer 436/0

Art. 436. - De inschrijvingen genomen na de in artikel 435, 3e lid, bedoelde termijn, of tot zekerheid van belastingen die niet overeenkomstig artikel 434 werden ter kennis gegeven, kunnen niet worden ingeroepen tegen de hypothecaire schuldeisers, noch tegen de verkrijger die handlichting ervan zal kunnen vorderen.

II. DRAAGWIJDTE VAN DEZE BEPALING

Nummer 436/1

Die bepaling, waarvan de betekenis wordt toegelicht in de onderstaande voorbeelden, geeft de gevolgen aan :

1° van de ontstentenis van hypotheekinschrijving binnen de acht werkdagen te rekenen van de afgifte ter post door de notaris van het bericht 249.5;

2° van het niet ter kennis geven van de belastingen aan de notaris (ontstentenis van de kennisgeving 249.4) - zie 434/43.

A. VOORBEELD I

De eigenaar van een onroerend goed is 235.000 F betwiste belastingen over het aj. 1984 verschuldigd waarvoor de Ontv. nog geen wettelijke hypotheek heeft doen inschrijven en hij neemt een hypotheek van 300.000 F op dat goed.

De notaris belast met het opmaken van de akte van hypothecaire aanwending, stuurt aan de Ontv. der belastingen het verplichte bericht 249.3 DB - 560 BTW.

1. 1e mogelijkheid :

De 12e werkdag volgend op de datum van verzending van het bericht 249.3 DB - 560 BTW, geeft de Ontv. aan de notaris kennis van de verschuldigde belastingen (kennisgeving 249.4).

De 1e werkdag na het verlijden van de hypotheekakte laat de notaris aan de Ontv., door middel van het bericht 249.5 weten, dat slechts een som van 75.000 F ingevolge de akte door zijn handen gaat.

Indien, om enigerlei reden, de Ontv. de wettelijke hypotheek niet doet inschrijven binnen 8 werkdagen na de afgifte ter post van het bericht 249.5, heeft dit tot gevolg dat de conventionele hypotheek van 300.000 F primeert op de wettelijke hypotheek van de Schatkist.

De som van 75.000 F is natuurlijk door beslag onder derden getroffen in handen van de notaris, die ze aan de Ontv. zal moeten afdragen tenzij eventueel de vorderingen van andere verzetdoende schuldeisers voorrang zouden hebben op de vordering van de Ontv.

2. 2e mogelijkheid :

De Ontv. geeft geen kennis van de belastingen ten laatste de 12e werkdag volgend op de datum van verzending van het bericht 249.3 DB - 560 BTW door de notaris.

Ook in dit geval primeert de conventionele hypotheek van 300.000 F op de wettelijke hypotheek van de Schatkist, maar de notaris is niet gehouden tot het doorstorten aan de Ontv. van de 75.000 F die hij krachtens de akte onder zich houdt.

B. VOORBEELD II

De eigenaar van een onroerend goed is voor het aj. 1991 een belasting van 750.000 F verschuldigd. Daar die belasting betwist wordt, heeft de ontv. nog geen hypothecaire inschrijving genomen. In 1993 verkoopt de belastingschuldige zijn onroerend goed. De met het opmaken van de verkoopakte gelaste notaris brengt de Ontv. daarvan op de hoogte (bericht 249.3 DB - 560 BTW).

1. 1e mogelijkheid :

De 12e werkdag volgend op de datum van verzending van het bericht 249.3. DB - 560 BTW geeft de Ontv. aan de notaris kennis van de verschuldigde belastingen (kennisgeving 249.4).

De 1e werkdag na het verlijden van de verkoopakte laat de notaris, door middel van het bericht 249.5 aan de Ontv., weten dat slechts een som van 200.000 F krachtens de verkoopakte door zijn handen gaat.

Indien de wettelijke hypotheek niet is ingeschreven binnen de 8 werkdagen na de afgifte ter post van het bericht 249.5, is de som van 200.000 F door beslag onder derden getroffen in de handen van de notaris, die ze aan de Ontv. zal moeten afdragen, tenzij eventueel de vorderingen van andere verzetdoende schuldeisers voorrang zouden hebben op die van de Ontv. Maar, ongeacht de verkoopprijs, de waarde van het verkochte onroerend goed en de vorm van de verkoop, en zelfs indien de verkoper zich uiterlijk insolvent heeft kunnen maken, kan op het verkochte goed geen geldige hypothecaire inschrijving meer worden gevorderd voor het deel van de belastingen dat de som te boven gaat waarop beslag onder derden in handen van de notaris is gelegd; de verkrijger zou handlichting van een dergelijke inschrijving kunnen vorderen.

2. 2e mogelijkheid :

De Ontv. geeft geen kennis van de belastingen ten laatste de 12e werkdag volgend op de datum van verzending van het bericht 249.3 DB - 560 BTW door de notaris.

In dat geval, ontsnapt zowel het onroerend goed als het volledige bedrag van de verkoopprijs aan de greep van de Schatkist.

III. MAATREGELEN TE NEMEN INGEVAL DE WETTELIJKE HYPOTHEEK NIET TE GEPASTE TIJDE IS INGESCHREVEN

Nummer 436/2

Het belang van het inschrijven van de wettelijke hypotheek voor de ter kennis gegeven belastingen, binnen de termijn van 8 dagen bepaald bij art. 435, 3e lid, WIB 92, blijkt genoegzaam uit de voorbeelden sub 436/1.

Daaruit mag echter niet worden afgeleid dat de Ontv. de belastingen hoegenaamd niet meer kan invorderen ingeval die hypotheek niet te gepaste tijde is ingeschreven :

1° de invordering kan inzonderheid worden vervolgd op de andere goederen van de belastingschuldige of, door onrechtstreekse vervolgingen (art. 215 en 216 KB/WIB) tegen de hypothecaire schuldeiser of de verkrijger van het goed, indien die schuldenaar blijven tegenover degene die zijn onroerend goed heeft verhypothekeerd of vervreemd;

2° waren de goederen waarop het bericht 249.5 betrekking had, het voorwerp van een akte van vervreemding, dan kan de wettelijke hypotheek niet meer worden ingeschreven na de termijn van 8 werkdagen bepaald bij art. 435, 3e lid, WIB 92, en dientengevolge ontsnappen die goederen aan de greep van de Schatkist bij ontstentenis van een tijdige hypothecaire inschrijving. Waren daarentegen de bedoelde goederen slechts het voorwerp van een akte van hypothecaire aanwending, dan kan de wettelijke hypotheek nog worden ingeschreven na de hierboven vermelde termijn van 8 werkdagen. Ze primeert natuurlijk niet op de voornoemde hypothecaire aanwending, maar wel op een eventueel later opgemaakte akte van vervreemding of aanwending.