Commentaar van art. 364ter, WIB 92

Art. 364ter, WIB 92

I. WETTEKST

364ter/0

II. ALGEMEEN

364ter/1

III. TOEGELATEN OVERDRACHTEN

364ter/2-5

IV. AANSLAGSTELSEL BIJ VEREFFENING VAN HET KAPITAAL OF VAN DE AFKOOPWAARDE

364ter/6-7

V. NIET BEDOELDE OVERDRACHTEN

364ter/8-10

I. WETTEKST

Nummer 364ter/0

Art. 364ter [De tekst van art. 364ter, WIB 92, is van toepassing met ingang van 1.1.1993 en beoogt derhalve de overdrachten die vanaf die datum zijn verricht.]. - Wanneer kapitalen of afkoopwaarden die gevormd zijn door werkgeversbijdragen of door persoonlijke bijdragen vermeld in artikel 145/1, 1°, door het pensioenfonds of de verzekeringsonderneming waarbij ze zijn gevestigd, ten bate van de begunstigde of van zijn rechtverkrijgenden worden overgedragen naar een ander pensioenfonds of verzekeringsonderneming, wordt deze verrichting niet als een betaling of toekenning aangemerkt, zelfs als die overdracht op verzoek van de begunstigde geschiedt, onverminderd het recht van belastingheffing bij de latere betaling of toekenning door laatstbedoelde fondsen of ondernemingen aan de begunstigde.

Het eerste lid is niet van toepassing bij overdracht van het kapitaal of de afkoopwaarde naar een in het buitenland gevestigd pensioenfonds of verzekeringsonderneming.

II. ALGEMEEN

Nummer 364ter/1

Art. 364ter, WIB 92, heeft tot doel de belasting van de kapitalen of van de afkoopwaarden, die gevormd zijn door werkgeversbijdragen (art. 52, 3°, b, en 59, WIB 92) of door persoonlijke bijdragen (art. 145/1, 1°, en 145/3, WIB 92) voor aanvullende verzekering tegen ouderdom en vroegtijdige dood met het oog op het vestigen van een rente of van een kapitaal bij leven of bij overlijden die door de werkgever op de bezoldigingen zijn ingehouden, en die door het (de) in België of in het buitenland gevestigde pensioenfonds of verzekeringsonderneming waarbij zij zijn gevormd, ten bate van de begunstigde of van zijn rechtverkrijgenden naar een ander in België gevestigd(e) pensioenfonds of verzekeringsonderneming worden overgedragen, uit te stellen tot het belastbare tijdperk waarin de daadwerkelijke uitkering aan de begunstigde plaats heeft.

Die overdracht wordt met andere woorden niet als een betaling of toekenning aangemerkt (zelfs als die overdracht op verzoek van de begunstigde plaats heeft), maar doet geen afbreuk aan het recht van belastingheffing bij de latere betaling of toekenning van de kapitalen of afkoopwaarden door het (de) in België gevestigd(e) pensioenfonds of de verzekeringsonderneming aan de begunstigde.

De overdracht van het kapitaal of de afkoopwaarde dat (die) is gevormd in een in België of in het buitenland gevestigd(e) pensioenfonds of verzekeringsonderneming naar een in het buitenland gevestigd(e) pensioenfonds of verzekeringsonderneming wordt evenwel als een belastbare verrichting beschouwd.

III. TOEGELATEN OVERDRACHTEN

Nummer 364ter/2

Art. 364ter, eerste lid, WIB 92, beoogt uitsluitend:

- de kapitalen en afkoopwaarden die gevormd zijn door :

- ofwel werkgeversbijdragen voor aanvullende verzekering tegen ouderdom en vroegtijdige dood voor het vestigen van een rente of van een kapitaal bij leven of overlijden;

- ofwel persoonlijke bijdragen voor aanvullende verzekering tegen ouderdom en vroegtijdige dood met het oog op het vestigen van een rente of van een kapitaal bij leven of bij overlijden en die door de werkgever op de bezoldigingen zijn ingehouden.

- de kapitalen en afkoopwaarden van in het buitenland opgebouwde pensioenrechten met gelijkaardige bijdragen als die vermeld in de eerste gedachtenstreep.

Nummer 364ter/3

Het betreft dus, met andere woorden, alleen in België of in het buitenland gevormde kapitalen en afkoopwaarden die voortkomen van een pensioenfondsreglement of van een groepsverzekeringscontract.

Nummer 364ter/4

De overdracht moet door het pensioenfonds of de verzekeringsonderneming derwijze worden uitgevoerd zodat de begunstigde, tijdens de verrichting op geen enkel ogenblik daadwerkelijk over het kapitaal of de afkoopwaarde kan beschikken. Er wordt echter op gewezen dat het feit dat een overdracht op verzoek van de begunstigde wordt verricht ter zake geen weerslag heeft.

Nummer 364ter/5

De overdracht moet bestemd zijn voor een reglement van een in België gevestigd pensioenfonds of voor een groepsverzekeringscontract of een individueel levensverzekeringscontract (tak 21) gesloten bij een in België gevestigde verzekeringsonderneming.

IV. AANSLAGSTELSEL BIJ VEREFFENING VAN HET KAPITAAL OF VAN DE AFKOOPWAARDE

Nummer 364ter/6

De uitdrukking "onverminderd het recht van belastingheffing bij de latere betaling of toekenning door laatstbedoelde fondsen of ondernemingen aan de begunstigde" in art. 364ter, eerste lid, WIB 92, moet in die zin worden geïnterpreteerd dat de overdracht geen wijziging aan de aard van het belastbare inkomen teweegbrengt. Bij de daadwerkelijke vereffening van het kapitaal of van de afkoopwaarde, worden de sommen die hun oorsprong in de overdracht vinden, geacht vereffend te zijn ter uitvoering, naargelang van het geval, van het pensioenfondsreglement of van het groepsverzekeringscontract, in het kader waarvan de overgedragen sommen zijn gevormd.

Nummer 364ter/7

Dit betekent inzonderheid dat bij overdracht naar een individueel levensverzekeringscontract van rechten die in het kader van een pensioenfonds of van een groepsverzekeringscontract zijn gevormd, de aldus overgedragen rechten, belast zullen worden als verrichtingen die uit een pensioenfonds of een groepsverzekeringscontract voortkomen, terwijl de rechten die eventueel na de overdracht zijn gevormd het stelsel eigen aan de inkomsten van een individuele levensverzekering zullen ondergaan.

Rekening houdend echter met het geringe belang van dergelijke werkwijze in geval van vereffening van het kapitaal of van de afkoopwaarde van een groepsverzekeringscontract dat (die) gedeeltelijk voortkomt van de overdracht van rechten die in het kader van een pensioenfonds zijn gevormd of van het kapitaal of de afkoopwaarde van een pensioenfondsreglement dat (die) gedeeltelijk voortkomt van de overdracht van rechten die in het kader van een groepsverzekering zijn gevormd, moet er geen enkel onderscheid worden gemaakt tussen de bedragen die hun oorsprong vinden in een krachtens art. 364ter, WIB 92, fiscaal vrijgestelde overdracht en die welke uit het contract of het reglement zelf voortkomen.

V. NIET BEDOELDE OVERDRACHTEN

Nummer 364ter/8

Art. 364ter, tweede lid, WIB 92, sluit uitdrukkelijk de overdrachten uit van kapitalen of afkoopwaarden gevormd in een in België of in het buitenland (1) gevestigd(e) pensioenfonds of verzekeringsonderneming naar een in het buitenland gevestigd(e) pensioenfonds of verzekeringsonderneming. Dergelijke overdrachten geven steeds aanleiding tot de onmiddellijke belastbaarheid van de betrokken sommen - d.w.z. op het tijdstip van de overdracht ervan - bij de begunstigde van het groepsverzekeringscontract of van het pensioenfondsreglement.

(1) De kapitalen en afkoopwaarde van pensioenfondsen en groepsverzekeringen die in het buitenland zijn gevormd, zijn overeenkomstig art. 34, § 1, WIB 92, in sommige gevallen in België belastbaar. In die gevallen worden de overdrachten van dergelijke kapitalen en afkoopwaarden naar een ander pensioenfonds of een andere verzekeringsonderneming in het buitenland op grond van art. 364ter, tweede lid, WIB 92, als een betaling of toekenning aangemerkt (PV nr. 152, 15.11.1995, Volksv. Dupré, Bull. 761, blz. 1143).

Nummer 364ter/8.1

De overdracht van kapitalen of afkoopwaarden van een individueel levensverzekeringscontract naar een ander individueel levensverzekeringscontract (bij een andere of bij dezelfde verzekeringsonderneming) is niet bedoeld in art. 364ter, eerste lid, WIB 92, en moet derhalve als een betaling of toekenning worden aangemerkt die - op het tijdstip van de overdracht - aan de inkomstenbelasting is onderworpen.

Wanneer echter voor geen enkele van de in het kader van het individueel levensverzekeringscontract gestorte premies ooit daadwerkelijk een belastingaftrek of een belastingvermindering is verleend, dan zijn de met die premies gevormde kapitalen en/of afkoopwaarden op grond van de bepalingen van art. 39, 2°, a en 3°, en 508bis, WIB 92, van belasting vrijgesteld en geeft de overdracht van het kapitaal of van de afkoopwaarde naar een ander individueel levensverzekeringscontract geen aanleiding tot belastingheffing.

Nummer 364ter/8.2

De overdracht van kapitalen of afkoopwaarden van een klassiek individueel levensverzekeringscontract (tak 21) naar een individueel levensverzekeringscontract in verband met beleggingsfondsen (tak 12) is niet bedoeld in art. 364ter, eerste lid, WIB 92, en moet derhalve worden aangemerkt als een betaling of toekenning.

Nummer 364ter/8.3

De overdracht van kapitalen of afkoopwaarden van een bedrijfsleidersverzekeringscontract naar een groepsverzekeringscontract bij dezelfde of bij een andere verzekeringsonderneming is niet bedoeld in art. 364ter, eerste lid, WIB 92.

Die kapitalen of afkoopwaarden zijn in principe beroepsinkomsten van de onderneming die de "begunstigde" is van het contract.

Wanneer de overdracht wordt aangewend voor de betaling van werkgeversbijdragen voor aanvullende verzekering in de zin van art. 52,3°, b, WIB 92, is het bedrag van die bijdragen, onder de voorwaarden en binnen de grenzen van art. 59, WIB 92, een aftrekbare beroepskost voor de onderneming, zonder aanleiding te geven tot belastingheffing bij de betrokken werknemer, bestuurder of werkende vennoot.

Wanneer de aldus overgedragen sommen daarentegen dienen voor de betaling van bijdragen als vermeld in art. 145/1, 1° of 2°, WIB 92, moeten zij worden aangemerkt als een belastbaar beroepsinkomen van de werknemer, bestuurder of werkende vennoot die dan in principe een aan die bijdrage verbonden belastingvermindering kan verkrijgen.

Nummer 364ter/9

De bepalingen van art. 364ter, eerstelid, WIB 92, zijn evenmin van toepassing bij :

- de overdracht van het kapitaal of van de afkoopwaarde van een individueel levensverzekeringscontract naar een pensioenfonds of naar een groepsverzekeringscontract;

- de overdracht van het kapitaal of van de afkoopwaarde van een groepsverzekeringscontract ten voordele van een ander levensverzekeringscontract bij dezelfde verzekeringsonderneming;

- de overdracht van het kapitaal of van de afkoopwaarde van een groepsverzekering naar een individueel levensverzekeringscontract in verband met een beleggingsfonds (tak 23);

- de overdracht van het kapitaal of van de afkoopwaarde afkomstig van een pensioenfonds of van een verzekeringsonderneming naar een Belgisch gemeenschappelijk beleggingsfonds, zelfs indien de aldus overgedragen sommen onbeschikbaar zijn tot aan de pensioenleeftijd van de begunstigde of tot aan zijn overlijden.

- de overdracht van het kapitaal of de afkoopwaarde van een groepsverzekeringscontract of een pensioenfonds naar een pensioenspaarverzekering.

Nummer 364ter/10

Art. 364bis, WIB 92, bevat eveneens bepalingen inzake de belastingheffing van de in 364ter/2 en 3 bedoelde kapitalen en afkoopwaarden, in geval van overdracht van die kapitalen of afkoopwaarden naar het buitenland, alsmede in geval van daadwerkelijke uitkering van die kapitalen en afkoopwaarden aan een belastingplichtige die zijn woonplaats of zetel van fortuin vooraf naar het buitenland heeft overgebracht. Ter zake wordt verwezen naar de commentaar op dat artikel.