Parlementaire vraag nr. 1755 van de heer Wouter Beke van 14.11.2023

Kamer, Vragen en Antwoorden, 2023-2024, QRVA 55/126 d.d. 05.01.2024, blz. 248

Belastingaangifte overleden partner

VRAAG (van de heer Beke)

Voor het kalenderjaar waarin iemand overlijdt dient de langst levende partner zowel een belastingaangifte te doen voor zichzelf, als voor de overleden partner. Hierbij dient de langst levende partner aan te duiden of deze een gezamenlijke of twee afzonderlijke aanslagen wenst te ontvangen. De meeste mensen weten absoluut niet wat de fiscale effecten zijn van een gezamenlijke of afzonderlijke aanslag en welke ze moeten kiezen. Echter, deze keuze kan gemakkelijk enkele honderden of duizenden euro's verschil maken. Via een belastingprogramma kan men laten uitrekenen wat het voordeligste is, al hebben de meeste langst levende partners ook wel andere dingen aan hun hoofd op dat ogenblik. Gelet op het feit dat het een eenmalige en complexe problematiek is, vind ik het verantwoord dat de administratie op dit punt proactief handelt en zelf de meest optimale belastingaangifte moet voorstellen. Dit is een vorm maatschappelijke dienstverlening.

1. Wanneer zal de FOD Financiën in staat zijn om een berekeningstool aan te bieden aan de langst levende partners teneinde de meest optimale belastingaangifte te kunnen indienen?

2. Wanneer zal de FOD Financiën in staat zijn om zelf automatisch te berekenen en toe te passen wat de meest voordelige optie is: een gezamenlijke aangifte of twee afzonderlijke aangiften als alleenstaande?

ANTWOORD (Vice-eersteminister en minister van Financiën, belast met de Coördinatie van de fraudebestrijding en de Nationale loterij)

In overeenstemming met artikel 126 WIB 92 is het aan de langstlevende echtgenoot om te kiezen of hij/zij afzonderlijk of gezamenlijk wordt belast. Bij overlijden van beide echtgenoten is het aan de erfgenamen om deze keuze te maken, conform de bovengenoemde wettelijke bepaling. De fiscale administratie kan deze keuze dus niet zelf geautomatiseerd maken. Deze keuze kan namelijk andere belangrijke implicaties hebben, met name juridische, zodat een lager eindsaldo niet het enige criterium is waarmee rekening moet worden gehouden. Onder de criteria die een rol kunnen spelen, kan de keuze van de langstlevende echtgenoot of erfgenamen bijv. gebaseerd zijn op emotionele overwegingen of op een erfenissituatie waardoor deze keuze niet altijd de meest gunstige oplossing is vanuit fiscaal oogpunt. Bovendien kan de wijze waarop de aangifte wordt ingevuld verschillen naargelang men ervoor kiest om gezamenlijk of apart belast te worden. Met name kunnen bepaalde uitgaven vrij worden verdeeld tussen de echtgenoten als ze gezamenlijk worden belast. Om al deze redenen kan de administratie niet zelf de ene of de andere optie kiezen voor de langstlevende belastingplichtige of voor de erfgenamen. Aan de andere kant biedt ze hen een reeks diensten aan waarmee zij, in hun eigen context, een weloverwogen keuze kunnen maken: - Taxcalc, waarmee de langstlevende echtgenoot of de erfgenamen anoniem de berekeningen van de twee afzonderlijke en de gezamenlijke aanslagen kunnen simuleren; - Tax-on-web, dat ook kan worden gebruikt om de twee afzonderlijke aanslagen te simuleren; - tot slot kunnen ze ook contact opnemen met de bevoegde beheersdienst om de drie berekeningen en het gepaste advies te verkrijgen.