Parlementaire vraag nr. 1103 van mevrouw Veerle Wouters van 06.07.2016

Kamer, Vragen en Antwoorden, 2017-2018, QRVA 54/157, d.d. 25.05.2018, blz. 271

Premies verwerving eigen woning. - Lange termijnsparen. -Levensverzekering.

VRAAG

Premies van individuele levensverzekeringen kunnen belastingplichtigen in het kader van het lange termijnsparen voor 30 % in mindering brengen van de personenbelasting. Ingevolge de zesde staatshervorming wordt als voorwaarde gesteld dat de levensverzekering niet mag dienen voor het weder samenstellen of het waarborgen van een lening die is aangegaan om de woning te verwerven of te behouden die op het moment waarop de premies of bijdragen zijn betaald de eigen woning is van de belastingplichtige (artikel 145^4 WIB92).

Door het storten van premies voor een levensverzekering kan gedurende jaren voorafgaand de verwerving van de eigen woning een reserve worden opgebouwd die nadien kan worden aangewend voor het weder samenstellen van een lening aangegaan voor de eigen woning.

1. Wat zijn de gevolgen voor de belastingplichtige die eerst een reserve opbouwt in het federale lange termijnsparen en vervolgens deze levensverzekering aanwendt voor het weder samenstellen van een lening aangegaan voor de eigen woning?

2. Draagt de federale overheid uitsluitend de budgettaire last van deze fiscale uitgave?

3. Bestaat er een mogelijkheid om deze budgettaire last te verhalen op het Gewest dat volgens de Bijzondere Financieringswet exclusief bevoegd is voor de belastingverminderingen met betrekking tot de eigen woning?

4. Beantwoorden de huidige fiscale bepalingen met betrekking tot het lange termijnsparen nog aan de bedoeling van de Bijzondere Financieringswet om de Gewesten exclusief bevoegd te maken voor de fiscale uitgaven met betrekking tot de eigen woning nu bepaalde Gewesten het verwerven van een eigen woning op een andere wijze willen aanmoedigen dan via de woonbonus?

ANTWOORD

1. De premies die een natuurlijk persoon betaalt in uitvoering van een individueel levensverzekeringscontract dat niet dient voor het waarborgen of het weder samenstellen van een lening kunnen, mits voldaan is aan alle wettelijke en reglementaire bepalingen en binnen de wettelijke grenzen, in aanmerking komen voor de federale belastingvermindering voor het lange termijnsparen.

Als het doel van een dergelijke levensverzekering wijzigt, zodat het contract vanaf dan dient tot waarborg of wedersamenstelling van een lening aangegaan om een woning te verwerven of te behouden, is het voor de premies die de belastingplichtige in uitvoering hiervan betaalt van belang of de betreffende woning op het moment van betaling al dan niet de eigen woning van de belastingplichtige is.

Indien de woning op het moment waarop die premies zijn betaald de eigen woning van de belastingplichtige is, dan kunnen deze premies, mits voldaan is aan alle wettelijke en reglementaire bepalingen en binnen de wettelijke grenzen, in aanmerking komen voor een gewestelijk belastingvoordeel.

De beoordeling hiervan gebeurt op basis van de bepalingen die in het bevoegde gewest voor het betreffende contract gelden Indien de woning op het moment waarop die premies zijn betaald niet de eigen woning van de belastingplichtige is, dan kunnen deze premies, mits voldaan is aan alle wettelijke en reglementaire bepalingen en binnen de wettelijke grenzen, in aanmerking komen voor de federale belastingvermindering voor het lange termijnsparen.

De kapitalen die tot wedersamenstelling van een lening worden vereffend en voortkomen uit een individuele levensverzekering waarvan de premies in aanmerking werden genomen voor één van de hiervoor bedoelde belastingvoordelen zijn belastbaar als een pensioen.

2 en 3. De Gewesten dragen de budgettaire last van het verlenen van gewestelijke belastingverminderingen en belastingkredieten, zoals de belastingverminderingen en - kredieten voor het verwerven of behouden van de eigen woning. Ik verwijs in dit kader naar artikel 54/1 van de bijzondere wet van 16 januari 1989 betreffende de financiering van de Gemeenschappen en de Gewesten en het koninklijk besluit van 27 juni 2016 tot vaststelling van de financiële modaliteiten inzake de verrichtingen bedoeld in de artikelen 54/1, §§ 3 en 4, en 54/2, § 3, van de bijzondere wet van 16 januari 1989 betreffende de financiering van de Gemeenschappen en de Gewesten.

De federale overheid draagt de budgettaire last van het verlenen van de "andere federale belastingverminderingen" zoals de belastingverminderingen voor kapitaalaflossingen van hypothecaire leningen en premies van individuele levensverzekeringen die geen betrekking hebben op de eigen woning in het kader van het federale lange termijnsparen.

Of een premie voor een individuele levensverzekering al dan niet betrekking heeft op de eigen woning van de belastingplichtige, en dus in beginsel in aanmerking komt voor een gewestelijke (betrekking op de eigen woning) of federale belastingvermindering (geen betrekking op de eigen woning), moet, zoals hiervoor reeds werd uiteengezet, worden beoordeeld op het moment waarop de premie wordt betaald.

Er is geen mogelijkheid voorzien om de budgettaire last van een federale belastingvermindering voor een premie voor een individuele levensverzekering te verhalen op een gewest indien de levensverzekering in kwestie later zou worden aangewend voor het waarborgen of weder samenstellen van een lening voor de eigen woning. Hetzelfde geldt ook in omgekeerde zin: een gewest kan de budgettaire last van het verlenen van een gewestelijke belastingvermindering voor het verwerven of behouden van de eigen woning niet verhalen op de federale overheid als die woning niet langer de eigen woning is.

4. Wanneer een gewest zou beslissen om het verwerven van een eigen woning op een andere wijze dan via de woonbonus aan te moedigen, wijzigt dit niets aan het feit dat er bij toepassing van de artikelen 145^4, 4°, en 145^5, tweede lid, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 geen federale belastingvermindering langetermijnsparen kan worden verleend voor kapitaalaflossingen en premies van een individuele levensverzekering die betrekking hebben op de eigen woning.